5 октября 2021 г. прошел последний день конкурсного отбора на три вакантные должности судьи Верховного суда Кыргызской Республики.
Первой собеседование прошла Давлетбаева Мадина Акремовна. Юридический стаж претендента составляет 31 год, судейский стаж - 13 лет. Указом Президента от 19 января 2013 г. она была освобождена от занимаемой должности судьи Бишкекского городского суда по собственному желанию. Давлетбаевой М. А. был присвоен 2 квалификационный класс судьи. В настоящее время она работает преподавателем в Высшей школе правосудия при ВС КР. В 2018 г. документы по ее кандидатуре были направлены Главе государства, но они были возвращены в Совет по отбору судей КР. На многие вопросы, касающиеся уголовного права и уголовно процессуального законодательства, претендент не смогла ответить, извинялась за это и объясняла тем, что она цивилист. В итоге конкурсант набрала 54, 712 баллов.
Далее собеседование прошел Бекешов Тыныбек Рахманбердиевич. Юридический стаж составляет 28 лет, 21 год из которых он проработал судьей, имеет 2 квалификационный класс, отменяемость судебных актов составляет 36%. Указом Президента КР был освобожден от занимаемой должности судьи Сокулукского районного суда Чуйской области в связи с назначением новых судей, позже являлся членом Дисциплинарной комиссии при Совете судей КР. По результатам собеседования кандидат получил 56, 75 баллов.
Следующим в зал заседания вошел Султанов Марат Сейтбаевич. Судейский стаж составляет 25 лет, 9 лет и 8 месяцев он проработал судьей. Указом Президента КР от 28 июля 2010 г. Султанов М. С. освобожден от занимаемой должности судьи Бишкекского городского суда на основании Декрета Временного Правительства от 28 апреля 2010 г. В 2017 г. был приговорен к 10 годам лишения свободы по обвинению в укрывательстве преступления и т.д. В 2021 г. дело было рассмотрено по вновь открывшимся обстоятельствам и Верховный суд КР отменил приговоры нижестоящих инстанций и направил на новое рассмотрение. В итоге был вынесен оправдательный приговор. «В 2008 г. я не подчинялся указу Президента о невыплате заработной платы отстраненному судье Бишкекского городского суда и продолжил выдавать денежные средства согласно законодательству. Я знал, что на нас охотятся. Я три года находился в местах лишения свободы. Я видел много беспредела со стороны судей. Мы были свидетелями того, как в понедельник выносилось решение первой инстанции. В среду решение выносила вторая инстанция, а в пятницу уже Верховный суд КР выносил постановление. Нарушались сроки. Судьи грубо относились к сторонам»,- сказал претендент. Также он отметил, что суды подвергаются физическому и моральному давлению. Член Совета по отбору судей КР спросил: «Все проблемы, которые вы озвучили есть в каждой сфере. В той же таможенной службе, но почему столько негатива идет в судебную систему?» Султанов М. С. ответил: «Да, негатива много. В суде всегда кто-то будет недоволен, и было бы хорошо, если бы суды своевременно комментировали такие вещи. Судебные органы выносят судьбоносные решения для страны. Например, если бы год назад Административный суд г. Бишкек признал итоги выборов недействительными, народ остался бы довольным. Я выступаю за суд присяжных заседателей. Если бы те, кто критикует судебную власть были присяжными заседателями, если бы они знали, каково это судить, они бы иначе относились к судебной системе». У него спросили: «Почему после оправдания вы не подали иск по возмещению морального вреда?» Кандидат ответил, что, когда находился в местах лишения свободы, обещал себе никому ничего не доказывать, оставить все как есть». Претендент отметил, что был председателем Первомайского районного суда г. Бишкек и им приходили указания из Белого дома оправдать того или осудить этого, но они никому не подчинялись. «Я пришел с Аппарата Президента и «наездов» на меня не было. Мне было легче, чем нынешним судьям»,- пояснил он. «Зачем вы идете в судебную систему? Вы хотите кому-то что-то доказать?»,- спросили кандидата. Он сказал: «Мой отец был судьей, выбор был уже сделан, когда я родился. Я стал судьей в 25 лет. Я много рассмотрел разных дел. Сейчас много молодых судей, им нужно помогать», - разъяснил претендент. По итогам собеседования кандидат получил 55, 125 баллов.
Во второй половине дня, собеседование прошел Атакулов Сулайманкул Солтонкулович. Его юридический стаж составляет 22 года, 11 лет из которых проработал судьей. Занимал должность судьи Жалал-Абадского городского суда Жалал-Абадской области до истечения пятилетнего срока. Претендент рассказал о том, что такое профессиональная деформация, перечислил особенности уголовного законодательства и набрал 56 баллов.
Последним собеседование прошел Бекназаров Жаныбек Денисбекович. Юридический стаж кандидата составляет 26 лет и 11 месяцев, судейский стаж 15 лет и 11 месяцев. Указом Главы государства от 5 ноября 2015 г. был освобожден по собственному желанию от должности судьи Ысык-Атинского районного суда Чуйской области. Отменяемость судебных актов составляет 31,5%. В итоге собеседования претендент получил 55, 875 баллов.
По результатам конкурсного отбора Даркимбаев Т. К. и Давлетбаева М. А. набрали по 55, 284 баллов, Сатарова А. М и Мамыров Э. Т. по 54, 713 баллов. Члены Совета по отбору судей КР поставили на голосование их очередность в итоговом списке кандидатов. При голосовании Даркимбаев Т. К. и Мамыров Э. Т. набрали большинство голосов.
Итоговый рейтинг кандидатов на 3 вакантные места судьи Верховного суда КР:
Единогласным решением членов Совета по отбору судей КР кандидатуры Бекешова Тыныбек Рахманбердиевича, Атакулова Сулайманкул Солтонкуловича, Сейдакматовой Аиды Асанбековны направлены Президенту КР для представления в Жогорку Кенеш КР для назначения на должности судей Верховного суда КР.
Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотунун судьялыгына үч талапкер тандалып алынды
2021 -жылдын 5 –октябрь куну Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотунун судьяларынын үч бош кызмат ордуна конкурстук тандоонун акыркы күнү болуп өттү.
Биринчи маектешүү Давлетбаева Мадина Акремовна менен болду. Талапкердин юридикалык тажрыйбасы 31 жыл, сот тажрыйбасы 13 жыл. Президенттин 2013 -жылдын 19 -январындагы жарлыгы менен ал өзүнүн арызы боюнча Бишкек шаардык сотунун судьялыгынан бошотулган. Соттун 2 -квалификациялык классына ээ болгон. Учурда Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна караштуу Сот адилеттигинин жогорку мектебинде мугалим болуп эмгектенет. 2018 -жылы анын талапкерлиги боюнча документтер Мамлекет башчысына жөнөтүлгөн, бирок алар Кыргыз Республикасынын Сотторду тандоо кеңешине кайтарылган. Арыз берүүчү кылмыш жана жазык -процессуалдык мыйзамдарына байланыштуу көптөгөн суроолорго жооп бере алган жок, бул үчүн кечирим сурады. Жыйынтыгында конкурсант 54, 712 упайга ээ болду.
Андан кийин маектешүүгө Бекешов Тыныбек Рахманбердиевич чакырылды. Талапкердин юридикалык стажы 28 жыл, анын 21и судья болуп иштеген, 2-квалификациялык класска ээ, соттук актыларды жокко чыгаруу 36%.Кыргыз Республикасынын Президентинин жарлыгы менен жаңы судьялардын дайындалышына байланыштуу Чүй облусунун Сокулук райондук сотунун судьялыгынан бошотулган, кийин Кыргыз Республикасынын Судьялар Кеңешинин алдындагы Тартип комиссиясынын мүчөсү болгон. Маектин жыйынтыгы боюнча талапкер 56, 75 балл алды.
Маектешүүгө кийинки болуп Султанов Марат Сейтбаевич кирди. Соттук тажрыйбасы 25 жыл, 9 жыл 8 ай судья болуп иштеген. Кыргыз Республикасынын Президентинин 2010 -жылдын 28 -июлундагы жарлыгы менен М.Султанов Бишкек шаардык сотунун судьялык кызматынан бошотулган, 2010 -жылдын 28 -апрелиндеги Убактылуу Өкмөттүн чечиминин негизинде. 2017 -жылы ал кылмышты жашырган деген айып менен 10 жылга эркинен ажыратылган. 2021 -жылы иш жаңы ачылган жагдайларга байланыштуу каралып, Кыргыз Республикасынын Жогорку Соту төмөнкү инстанциядагы өкүмдөрдү жокко чыгарып, жаңы соттук териштирүүгө жөнөткөн. Жыйынтыгында актоо өкүмү чыгарылган. «Мен 2008-жылы Бишкек шаардык сотунун кызматтан бошотулган судьясына эмгек акы төлөнбөгөндүгү боюнча президенттин жарлыгына баш ийбедим жана мыйзамга ылайык каражат берүүнү уланттым. Мени артымдан аңдып жүрүшкөнүн билгенмин. Мен үч жыл түрмөдө жаттым. Мен соттордун көптөгөн мыйзамсыздыктарын көрдүм. Биз дүйшөмбү күнү биринчи инстанциянын чечими кабыл алынганына күбө болдук. Шаршембиде чечим экинчи инстанция тарабынан кабыл алынган, ал эми жума күнү Кыргыз Республикасынын Жогорку Соту чечим чыгарган. Шарттар бузулган. Соттор тараптарга орой мамиле жасашты », - деди арыз ээси. Ал ошондой эле сотторго физикалык жана психикалык кысым көрсөтүлөрүн белгиледи. Кыргыз Республикасынын Сотторду тандоо кеңешинин мүчөсү: “Сиз айткан көйгөйлөрдүн баары ар бир тармакта бар. Ошол эле бажы кызматында, бирок эмнеге терс пикирлер сот системасына карата айтылат? "Султанов М. С. жооп берди: “Ооба, терс пикирлер көп. Сотто кимдир бирөө дайыма нааразы болот, соттор мындай нерселерге өз убагында комментарий берсе жакшы болмок. Сот бийлиги өлкө үчүн тагдыр чечүүчү чечимдерди кабыл алат. Мисалы, бир жыл мурун Бишкектин административдик соту шайлоонун жыйынтыгын жараксыз деп тапса, эл ыраазы болмок. Мен соттук териштирүүнү жактайм. Эгерде сот бийлигин сындагандар сот арачысы болсо, соттоонун кандай экенин билишсе, сот системасына болгон мамилеси башкача болмок». Андан сурашты: "Эмне үчүн акталгандан кийин моралдык зыянды компенсациялоо боюнча доо арыз менен кайрылган жоксуз?" Талапкер мындай деп жооп берди: Ал түрмөдө жатканда, эч кимге эч нерсени далилдебөөгө, баарын мурдагыдай калтырууга өзүнө убада берген. Арыз ээси белгилегендей, ал Бишкек шаарынын Биринчи Май райондук сотунун төрагасы болгон жана алар муну негиздөө же муну айыптоо үчүн Ак үйдөн көрсөтмө алышкан, бирок алар эч кимге баш ийишкен эмес. «Мен Президенттик Администрациядан келдим жана мага эч кандай« кол салуу »болгон жок. Мага азыркы сотторго караганда оңой болду ”, - деп түшүндүрдү ал. «Эмнеге сот системасына барасыз? Кимдир бирөөгө бир нерсени далилдеп бергиңиз келеби? ” - деп сурашты талапкерден. Ал: «Атам сот болгон, тандоо мен төрөлгөндө эле жасалган. Мен 25 жашымда судья болдум. Мен көп түрдүү иштерди карадым. Азыр жаш соттор көп, алар жардамга муктаж », - деп түшүндүрдү арыз ээси. Маектин жыйынтыгында талапкер 55, 125 балл чогулткан.
Түштөн кийин маектешүүгө Атакулов Сулайманкул Солтонкулович чакырылды. Анын юридикалык тажрыйбасы 22 жыл, анын 11 жылы судья болуп иштеген. Ал беш жылдык мөөнөт аяктаганга чейин Жалал-Абад облусунун Жалал-Абад шаардык сотунун судьясы болуп иштеген. Арыз ээси профессионалдык деформация деген эмне экенин айтып, кылмыш мыйзамдарынын өзгөчөлүктөрүн тизмектеп, 56 упай топтогон.
Акыркы маектешүүгө Бекназаров Жаныбек Денисбекович чакырылды. Талапкердин юридикалык стажы 26 жыл 11 ай, сот тажрыйбасы 15 жыл 11 ай. Мамлекет башчысынын 2015-жылдын 5-ноябрындагы жарлыгы менен ал Чүй облусунун Ысык-Ата райондук сотунун судьялыгынан өз каалоосу менен бошотулган. Сот актыларынын жокко чыгаруу деңгээли 31,5%ды түзөт. Маектин жыйынтыгында ал 55, 875 балл чогултту.
Конкурстук тандоонун жыйынтыгы боюнча Т.К.Даркимбаев менен М.А.Давлетбаева ар бири 55, 284 упай, А.М Сатарова жана Э.Т.Мамыров 54, 713 упайга ээ болушту. Кыргыз Республикасынын Сотторду тандоо кеңешинин мүчөлөрү добуш берүү үчүн талапкерлердин акыркы тизмесине өз тартибин коюшту. Добуш берүү учурунда Т.К.Даркимбаев менен Э.Т.Мамыров көпчүлүк добушка ээ болушту.
Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотунун судьясынын 3 бош кызмат ордуна талапкерлердин акыркы рейтинги:
1.Бекешов Тыныбек Рахманбердиевич - 56, 75 упай;
2.Атакулов Сулайманкул Солтонкулович - 56 упай;
3.Сейдакматова Аида Асанбековна-55, 998 упай;
4.Бекназаров Жаныбек Денисбекович-55, 875 упай;
5.Архарова Кымбат Кадыровна - 55, 57 упай;
6.Осмонова Чолпон Омоковна - 55, 285 упай;
7.Даркимбаев Таалайбек Кадралиевич - 55, 284 упай;
8.Сатарова Айнура Мелисовна-55, 284 упай;
9.Султанов Марат Сейтбаевич - 55, 125 упай;
10.Байтикова Эльмира Турдакуновна - 54, 857 упай;
11.Мамыров Эркинбек Тобокелович-54, 713 упай;
12.Давлетбаева Мадина Акремовна - 54, 713 упай;
13.Осмонов Айдарбек Касымалиевич - 54, 141 упай;
14.Салиев Калыгул Абдылдаевич-53, 856 упай;
15. Абдугапаров Алмаз Абибулаевич - 53, 287 упай;
16. Кудаяров Жылдызбек Усенович - 52, 427 упай;
17. Асанова Калида Талиповна-51, 715 балл;
18. Самаков Толонду Калыгулович-49 упай;
19. Саатов Таалайбек Джапарович - 48713 упай;
20. Асылов Төлөмүш Акматович - 47, 857 упай;
Кыргыз Республикасынын Судьяларын тандоо кеңешинин мүчөлөрүнүн бир добуштан кабыл алынган чечими менен Бекешова Тыныбек Рахманбердиевич, Атакулов Сулайманкул Солтонкулович, Сейдакматова Аида Асанбековна Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун судьялыгына дайындоо үчүн Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин кароосуна жиберүү үчүн Кыргыз Республикасынын Президентине жөнөтүлдү, Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотунун судьяларынын кызмат ордуна дайындоо үчүн.